Diş sağlığı denildiğinde en sık karşılaşılan problemlerden biri de diş tartarıdır. Ağız hijyenine yeterince dikkat edilmediğinde, zamanla dişlerde biriken plaklar sertleşerek diş tartarına dönüşebilir. Bu durum, diş eti hastalıklarına ve diş çürüklerine yol açabilir. Peki, diş tartarı nedir ve nasıl temizlenir? İşte detaylar.
Diş Tartarı Nedir?
Diş tartarı (diğer adıyla diş taşı), diş yüzeyinde ve diş eti hattında biriken, sertleşmiş bakteri plağıdır. Yemek artıkları ve bakteriler tükürükle birleşerek dişlerde ince bir plak tabakası oluşturur. Eğer düzenli fırçalama ve diş ipi kullanımı ile bu plak temizlenmezse, zamanla sertleşerek tartara dönüşür.
✔ Diş Tartarı Belirtileri Şunlardır:
- Dişlerde sarı veya kahverengi sert tabaka oluşumu
- Diş eti kanaması ve hassasiyet
- Ağız kokusu
- Diş eti çekilmesi ve iltihaplanma
Diş Tartarı (Diş Taşı) Nasıl Temizlenir?
Diş tartarı, evde yapılan fırçalama ve diş ipi kullanımıyla tamamen temizlenemez, ancak profesyonel diş hekimi müdahalesiyle giderilebilir. Diş taşı temizliği için en etkili yöntem, diş hekimleri tarafından uygulanan profesyonel diş taşı temizliği (detartraj) işlemidir. Bu işlemde, ultrasonik cihazlar veya özel el aletleri kullanılarak diş yüzeyindeki sertleşmiş plaklar kazınır ve ardından polisaj işlemiyle dişler parlatılır.
Diş Tartarı Temizleme Yöntemleri Şunlardır:
- Profesyonel diş taşı temizliği (detartraj)
- Ultrasonik cihazlarla tartar temizliği
- El aletleriyle manuel tartar kazıma
- Diş yüzeyi polisajı ve parlatma işlemi
- Düzenli diş fırçalama
- Diş ipi kullanımı
- Antiseptik ağız gargaraları
- Şekerli ve asitli gıdalardan kaçınma
Profesyonel Diş Taşı Temizliği (Detartraj)
Diş taşlarını tamamen temizlemek için en etkili yöntem, diş hekimi tarafından yapılan profesyonel temizlik işlemidir. Bu işlem sırasında tartarlar özel aletler veya ultrasonik cihazlarla kazınarak temizlenir.
Ultrasonik Cihazlarla Tartar Temizliği
Diş hekimleri, tartarı temizlemek için ultrasonik titreşimli cihazlar kullanır. Bu cihazlar, diş taşlarını parçalayarak kolayca uzaklaştırılmasını sağlar.
El Aletleriyle Manuel Tartar Kazıma
Bazı durumlarda, diş hekimleri tartarı temizlemek için manuel kazıma aletleri kullanabilir. Bu yöntem, özellikle diş eti çizgisinin altına yerleşmiş tartarlar için uygulanır.
Diş Yüzeyi Polisajı ve Parlatma İşlemi
Tartar temizlendikten sonra, diş yüzeyine polisaj işlemi uygulanır. Bu işlem, diş yüzeyini pürüzsüz hale getirerek yeni plak birikimini geciktirir.
Düzenli Diş Fırçalama
Günde en az iki kez florürlü diş macunu ile dişleri fırçalamak, yeni plak oluşumunu önleyerek tartar birikimini engeller.
Diş İpi Kullanımı
Diş ipi, diş aralarında biriken plakları temizleyerek tartarın oluşmasını önler. Günlük diş ipi kullanımı, diş taşı riskini büyük ölçüde azaltır.
Antiseptik Ağız Gargaraları
Bakteri plağını azaltan antiseptik ağız gargaraları, tartar oluşumunu önlemeye yardımcı olur. Düzenli kullanıldığında diş eti sağlığını koruyarak tartar oluşumunu engeller.
Şekerli ve Asitli Gıdalardan Kaçınma
Şekerli ve asitli gıdalar, bakterilerin dişlerde hızla çoğalmasına neden olur. Bu tür yiyecekleri sınırlamak, diş plağı birikimini ve tartar oluşumunu önler.
Diş Tartarı Sebepleri Nelerdir?
Diş tartarı, dişlerin düzenli olarak fırçalanmaması ve diş ipi kullanılmaması sonucu diş yüzeyinde biriken plakların sertleşmesiyle oluşur. Yetersiz ağız hijyeni, bakterilerin çoğalmasına neden olarak tartar oluşumunu hızlandırır. Şekerli ve nişastalı gıdaların sık tüketilmesi, bakterilerin beslenmesini sağlayarak plakların sertleşmesini kolaylaştırır. Sigara ve tütün kullanımı, diş minesinde plak birikimini artırarak tartarın daha hızlı oluşmasına yol açar. Yetersiz su tüketimi, tükürük üretimini azaltarak bakterilerin çoğalmasını kolaylaştırır. Ağız bakım ürünlerini kullanmamak, diş yüzeyinde bakteri birikimine neden olarak tartar oluşumunu destekler. Genetik yatkınlık ise bazı bireylerde tartara daha fazla eğilim olmasına neden olabilir. Bu faktörler bir araya geldiğinde, diş taşı oluşumu hızlanır ve diş eti hastalıkları riskini artırır.
Diş Tartarı Sebepleri Şunlardır:
- Düzenli diş fırçalamama
- Diş ipi kullanmamak
- Şekerli ve nişastalı yiyecekler tüketmek
- Yetersiz su tüketimi
- Sigara ve tütün kullanımı
- Ağız bakım ürünleri kullanmamak
- Genetik yatkınlık
Diş Tartarı Nasıl Önlenir?
Diş tartarını önlemek için günde en az iki kez dişlerinizi fırçalamalı, diş ipi kullanarak diş aralarındaki plakları temizlemelisiniz. Florürlü diş macunu ve antiseptik ağız gargaraları, bakteri oluşumunu azaltarak tartar birikimini engeller. Şekerli ve nişastalı yiyeceklerin tüketimini sınırlandırmak, bakterilerin beslenmesini zorlaştırarak plak oluşumunu azaltır. Bol su içmek, tükürük üretimini artırarak ağızdaki bakterileri temizlemeye yardımcı olur. Sigara ve tütün ürünlerinden uzak durmak, diş minesini koruyarak tartar oluşumunu yavaşlatır. Ayrıca, 6 ayda bir diş hekimine giderek profesyonel diş temizliği yaptırmak, oluşabilecek tartarların erken aşamada giderilmesini sağlar. Bu alışkanlıkları düzenli olarak uygulamak, diş taşlarının oluşmasını engelleyerek sağlıklı diş ve diş etlerine sahip olmanıza yardımcı olur.
Diş Tartarı Önleme Yöntemleri Şunlardır:
- Günde en az iki kez dişlerinizi fırçalayın.
- Diş ipi kullanarak diş aralarındaki plakları temizleyin.
- Antiseptik gargara ile ağız içindeki bakterileri azaltın.
- Şekerli ve asitli gıdalardan kaçının.
- Bol su tüketerek tükürük üretimini artırın.
- Düzenli olarak diş hekimine giderek profesyonel temizlik yaptırın.
- Sigara ve tütün kullanımını bırakın.
Bu alışkanlıkları benimseyerek diş tartarı oluşumunu önleyebilir ve sağlıklı bir ağız yapısına sahip olabilirsiniz.
Sonuç
Diş tartarı, ihmal edildiğinde diş eti hastalıklarına ve diş kaybına yol açabilecek ciddi bir sorundur. Düzenli diş hekimi kontrolleri ve doğru ağız hijyeni alışkanlıkları ile diş taşı oluşumunu önlemek mümkündür. Eğer dişlerinizde tartar biriktiğini fark ediyorsanız, en kısa sürede bir diş hekimine başvurarak profesyonel temizlik yaptırmalısınız.
